Her Desmoid tümör hastasının kendine has bir tedavi yolculuğu mevcuttur.
Desmoid tümörlerde kişiselleştirilmiş takip ve tedavi planı oluşturulması tedavi başarısında önemli bir faktördür.
Desmoid Tümörlerde Kriyoablasyon Tedavisi
Desmoid Tümör Nedir?
Desmoid tümörler aslında kanser olmamakla birlikte bir yönüyle kanser gibi davranarak bulunduğu alanda bölgesel olarak büyüyen ve çevre dokulara zarar verebilen tümörlerdir. Bu tümörler iyi huylu tümörler olsa da bu lokal büyüme nedeniyle zaman zaman çevre dokulardaki sinirlere, damarlara ve diğer kritik yapılara zarar vererek kişide ağrıya, his kaybına, bulunduğu organlarda fonksiyon kaybına, yumuşak dokularda deformitelere ve şekilsel bozulmalara veya kozmetik olarak kötü görünümlere sebep olabilirler. Özellikle karın ve göğüs ön duvarında veya karın içerisinde bağırsakların veya organların komşuluğunda yerleşimli tümörler tedavi edilmediklerinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedirler. Bu nedenle desmoid tümörleri iyi anlamak, biyolojik davranışlarını iyi bilmek ve kişiye özel kişiselleştirilmiş bir takip veya tedavi planı oluşturmak son derece önemlidir.
Desmoid tümörler neden oluşurlar?
Desmoid tümörler kaç guruba ayrılırlar?
Desmoid tümörlerin neden oluştukları konusunda kesin bir bilgi olmamakla birlikte hastalığın oluşmasında rol aldığı düşünülen etmenler şu şekilde sıralanabilmektedir;
1.Genetik faktörler
2.Gebelik ve kadınsal hormonların etkisi (özellikle östrojen)
3.Travma
4.Operasyon geçirmiş olmak
Desmoid tümörler 3 guruba ayrılırlar:
1.Abdominal desmoid tümörler
Karın ön duvarında gelişen desmoid tümörlerdir. Genellikle doğum sonrası sezeryan dikişlerinin bulunduğu alanda veya karın ön kasları arasında görülürler. Bu alanda görülen desmoid tümörlerde ablasyon iyi bir seçenek olabilmektedir.
2.İntraabdominal desmoid tümörler
Karın içi organların komşuluklarında görülen desmoid tümörlerdir. Genellikle bir karın ameliyatı sonrasında oluşurlar. Ayrıca kolonda çok sayıda polip oluşumuna sebep olan Gardner sendromu diye adlandırılan bir hastalıkta sık görülürler. Yerleşim yerlerine bağlı olarak ablasyon tedavisi bu hastalarda iyi bir seçenek olabilir.
3.Ekstraabdominal desmoid tümörler
Kol, bacaklar, omuz, ayak, göğüs kafesi, kalça, boyun gibi bölgelerde görülen desmoid tümörlerdir. Bu bölgelerde görülen desmoid tümörlerin tedavisinde ablasyon tedavisi en iyi seçeneklerden biri olarak kabul görmektedir.
Desmoid tümörlerde tedavi yöntemleri nelerdir?
Desmoid tümörlerde cerrahi, klasik olarak ana tedavi olarak düşünülmektedir. Ancak %70'e varan yüksek nüks oranları nedeniyle özellikle komplike olgularda cerrahi yerine başka tedavi seçenekleri arayışına gidilmiştir. Ayrıca cerrahi travmanın da desmoid tümörleri tetiklemesi, hatta cerrahinin bizzat desmoid reaksiyon oluşumuna katkı sağlaması nedeniyle yeni tedavi seçenekleri arayışı hız kazanmıştır.
Östrojen ve kadınlık hormonlarının tetiklemesiyle oluşan desmoid tümörlerde birtakım kadınlık hormonlarını bloke eden ilaçlar denenmiştir. Hatta son yıllarda kanser hastalarında kullanılan birtakım immünoterapi/kemoterapi ilaçları da hastalara bir seçenek olarak sunulmaktadır. Ancak bu ilaçların yeterli oranda küçülme sağlamadığı ve tatmin edici sonuçlar alınmadığı görülmüştür.
Işın tedavisi son çare olarak denense de desmoid tümörleri ışın tedavilerine dirençli oldukları bilinmektedir. Bu nedenle desmoid tümör tedavisinde ışın tedavisi rutinde kullanılmamaktadır.
Ablasyon tedavisi ise günümüzde desmoid tümörün modern tedavi metodu olarak yer almaktadır. Kriyoablasyon tedavisi ise tüm ablasyonlar arasında desmoid tümörde etkili ve konforlu en önemli yöntem olarak güncel pratiğe girmiştir.
Kriyoablasyon tedavisi nasıl yapılır?
Kriyoablasyon tedavisi ince bir iğne yardımıyla ciltten tümör dokusuna ulaşılarak gerçekleştirilen lokal bir ablasyon yöntemidir. Bu yöntem acısız-ağrısız, lokal anestezi ile gerçekleştirilen, narkoz-genel anestezi gerektirmeyen, iz bırakmayan, dikiş gerektirmeyen minimal invazif kapalı bir tedavi yöntemidir.
Tedavi öncesi değerlendirme:
Kriyoablasyon tedavisi olacak hastaların tedavi öncesine mutlaka klinik olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Desmoid tümör ile ile ilgili detaylı hikayenin dinlenmesi karar aşamasına önemli rol oynamaktadır. MR tetkiki en önemlisi olmak üzere ultrason, tomografi vb gibi görüntüleme yöntemleri tedavi kararında ve tedaviyi yönlendirmede rol oynamaktadır. Tedavi öncesinde değerlendirmede bir önemli konu ise diğer tıp dallarından alınan ek görüşlerdir. Varsa daha önce yapılan patoloji raporlarının incelenmesi ve gerekirse bu parçalardan ek tetkikler yapılması mümkün olabilmektedir.
Ek not: Desmoid tümörlerde tanı koyma aşamasında alınan biyopsi yapçalarının detaylı olarak incelenmesi çok önemlidir. Ayrıca bu aşamada dokuların ameliyatla değil, iğne biyopsisi yoluyla alınmış olmasını daha önemli görmekteyiz.
Tedavi:
Kriyoablasyon tedavisi görüntüleme eşliğinde gerçekleştirilen bir tedavidir. İşlemde genellikle ultrasonografi veya tomografi kullanılmaktadır. Böylelikle hangi alanın dondurulduğu veya hangi alanların dondurulamadığı veya ulaşılamadığı net olarak görülebilmektedir. Bu tedavinin başarısını ön görmede en önemli basamaklardan biridir. Ayrıca iğnelerin doku içerisine doğru bir şekilde yerleştirilmesi için önemli rol oynamaktadır.
İşlem tamamen lokal anestezi ile uyanık olarak yapılmaktadır. İşlem sırasında hastalarımız ağrı hissetmemektedir. Dondurma tedavisi doğal soğutucu etkiyle işlem yapılan bölgede ağrı oluşumunu otomatik olarak engeller.
Tümör dokusu içerisine yerleştirilen özel dizayn edilmiş iğneler içerisinden gaz geçişini sağlayan özel bir jeneratörlere bağlanarak çalıştırılır. İğnelerin tümör içerisinde kalan uç kısımlarında oluşan buz topu (IceBall) tüm tümörü dondurarak tümör hücrelerinin kristalleşmesini sağlar. Daha sonra çalışan jeneratör tam tersi çalıştırılarak bu sefer tümör ısıtılmaya başlanır ve oluşan buz topu çözdürülür (eritilir). Bu dondurma-çözdürme (eritme) döngüsü 2-3 kez tekrarlanarak tümör dokusunu oluşturan hücrelerin parçalanması ve dokunun nekroz dediğimiz bir olay ile ölü doku haline gelmesi sağlanır.
Tedavi ile ilgili mevcut Youtube videolarımızı izlemek için tıklayınız.
İşlem sonrasında ağrı genellikle olmaz, çok nadiren çok hafif hassasiyet şeklinde ağrı benzeri bir his olabilmektedir. Bu durumda ağızdan alınan basit ağrı kesici tabletler ile ağrı giderilir.
Tedavi sonrası:
Tedavi bitiminde hangi bölgeye tedavi yapıldığına göre değişmekle birlikte genellikle bir gün süreyle hasta yatırılarak hastanede gözetim altında tutulur. Bu gözetim aslında sadece gözlem amaçlıdır. Hastalar yattıkları süre boyunca işlem sonrasında aslında son derece konforlu ağrısız rahat bir gece geçirirler ancak özellikle şehir dışından da gelen hastalar da göz önünde bulundurulursa genellikle 1 gün takip ne olur ne olmaz diye güvenlik amaçlı olarak yapılmaktadır. Ancak şehir içerisinden gelen hastalarımız için arzu edilmesi halinde ve hastanın genel durumunun da elvermesi halinde hastalar eve gönderilebilir. İşlemden 1 gün sonra hastalara taburcu olmadan önce ultrason kontrolü yapılmaktadır. Bir hafta sonra 2.kontrol yapılır. Daha sonraki aylarda duruma göre MR veya ultrason kontrollerine devam edilir.
Kriyoablasyon tedavisinin avantajları nelerdir?
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisinin diğer yöntemlere göre birçok avantajları bulunmaktadır. Bunları şu şekilde özetleyebiliriz;
1.Kriyoablasyon tedavisi bir ameliyat değildir. Bu nedenle hastalarda dikiş, kesi, iz gibi sorunlar oluşmaz. İşlem ciltten girilen bir iğne deliğinden gerçekleştirilir. İşlemden sonra pansuman yapılması gerekmez.
2. Lokal anestezi ile uygulanabilir, genel anestezi gerektirmez. Bu nedenle hastaların işlem sırasında narkoz almalarına gerek kalmamaktadır. Dolayısı ile işlem sonrasında narkozu atma/ayılma süreci gibi bir durum söz konusu değildir. İşlem uyanık bir şekile son derece konforlu gerçekleştirilir.
3. Ağrısız, son derece konforlu bir işlemdir. Hem işlem sırasında hem de işlemden sonra hastalarda ağrı oluşmamaktadır. Yakma tedavilerine olabilen bulantı, kusma, ağrı ateş gibi yan etkiler görülmez. Dolayısıyla işlem sonrasında dinlenme odasında hastalar rahat ederler.
4. Dokuda travma oluşturmamaktadır. İşlem özel iğneler ile gerçekleştirildiğinden cerrahi işlemlerdeki gibi kesme, doku çıkarma ve dikiş atma gibi basamaklar içermez. Tedavi küçük bir iğne deliğinden gerçekleştirilir. Bu nedenle dokuya saygılı bir yöntemdir. Özellikle Desmoid tümörlerde travma ile oluşan yeni nüksler nedeniyle bu durum özel bir avantaj sağlamaktadır. Çok küçük iğne deliğinden yapılan bir tedavi olduğundan doku travması yaratmaz, bu nedenle nüks ihtimali cerrahiye göre daha düşüktür.
5. Yakma tedavilerine göre daha güvenlidir. Desmoid tümörlerde işlem sırasında oluşan donma alanının sınırları belirlidir. İşlemde oluşan buz topu nedeniyle hangi alanların donduğu veya hangi alanların donmadığı görülebilmektedir. Bu nedenle etraf dokularda istenmeyen yan etkiler oluşmamaktadır. Damarlar, çevresel sinir dokuları vb gibi yapılar bu işlemden zarar görmez.
6. İşlemden sonra eve dönüş süresi son derece kısadır. Birçok hasta aynı gün eve taburcu edilebilirler. Ancak yine de özellikle şehir dışından veya yurt dışından gelen hastalarda sadece takip amaçlı daha güvenli olması nedeniyle 1 gün süreyle yatış yapılabilmektedir.
7. Desmoid tümörlerde kriyoablasyon üst üste birkaç seans uygulanabilmektedir. Cerrahi yapılan hastalarda hastalığın nüks ihtimali yüksektir. Diğer taraftan her cerrahi bir sonraki nüks için zemin hazırlar. Ayrıca birden fazla kere cerrahi geçiren hastalarda hem doku travması fazla olur ve bu nükse yatkınlık yaratır hem de defalarca ameliyat olan hastalarda kozmetik sonuçlar memnun edici değildir. Örneğin karın ön duvarından birkaç kez ameliyat olan bir hastada karındaki cerrahi kesilere bağlı izler olacak ve bazı durumda karın ön kesimine yama konması gerekecektir. Ancak kriyoablasyon tedavisinde bir doku çıkarma işlemi olmadığından bu tür riskler yoktur ve kozmetik sonuçlar son derece iyidir.
8. Tedavi işlemi ultrason veya tomografi gibi görüntüleme kılavuzluğunda yapılmaktadır. Bu nedenle hangi alanın donduğu işlem sırasında net olarak görülebilmektedir. Böylelikle doğru alanın hedeflendiğinden emin olunmaktadır.
İşlem hazırlığı nasıl yapılır?
Desmoid tümörlerde Kriyoablasyon tedavisi öncesine özel bir hazırlık gerekmemektedir. Hastalar genel anestezi almayacakları için bir gece önceden aç kalmak gerekmez. 2-3 saat açlık, 1-2 saat susuzluk yeterli olmaktadır. Tansiyon, şeker vb gibi hastalıkları olan hastalar rutinde aldıkları ilaçlar varsa işlem sabahı kullanmalarında sakınca yoktur. İşlemden 1-2 saat önce veya 1 gün önceden basit bir kan sayımı ve kanama pıhtılaşma profiline kan tahlili ile bakılmaktadır. Bunlar herhangi bir kuruluşta yapılabilecek basit kan tahlilleridir. Bu tahlillerin sonuçlarına bakılarak işleme engel bir durum olup olmadığı kolaylıkla anlaşılabilmektedir. Hastanın kan sulandırıcı kullanıyor olması durumunda bu kan sulandırıcıları işlemden birkaç gün önce kesilmesi gerekebilir. Bu kan sulandırıcıların isimlerinin ve kaç gün önceden kesileceğinin hekim ile görüşülmesi önem arz etmektedir. İşlemden önce hastanın daha önce gerçekleştirilen görüntülemelerinin incelenmesi gerekebilmektedir. Bu nedenle başka merkezlerde çekilen filmlerin işlem günü getirilmesi zaman kaybını önceleycektir.
İşlem sonrası kontroller nasıl yapılır?
Kriyoablasyon işlemi sonrasında işlem alanı ultrasonografi ile kontrol edilmektedir. Desmoid tümörlerde kontrol görüntüleme ilaçlı MR tetkiki ile yapılmaktadır. İlk görüntüleme genellikle 8-10 hafta sonra yapılır. İşk görüntülemeden sonra tedavi yanıtının incelenmesi için 3'er aylık aralar ile MR tetkiki gerçekleştirilebilir.
Özellikle ilk görüntülemelerde kitlenin küçülmediğini görmek tedirginlik vermemelidir. Çünkü bu işlem bir operasyon ile tümör çıkarma işlemi değildir. Bu nedenle kriyoablasyon ile oluşan ölü dokuların kendi çöpçü hücrelerimiz ile uzaklaştırılması zaman alacaktır.
Bize ulaşın
Dr. Metin Çevener, EDIR, MD
Medicana International Hastanesi
Beylikdüzü/İstanbul/Türkiye
Whatsapp: +90 506 031 75 06
E-mail: metincevener@gmail.com